تحقیق ایران در جنگ جهانی دوم

معرفی و بخشهایی از متن مقاله تحقیقاتی بررسی جنگ جهانی دوم و ایران

بخشهایی از متن تحقیق

رکود تحزب در خلال جنگ جهانی دوم

ماجرای رکود تحزب در ایران زیاد پیچیده نیست و گره های کور آن در پژوهش های علمی مشخص و باز شده اند، اما با وجود این گویی علل آن به قدری ریشه ای و پایدار هستند که نه تنها افسوس در مورد گذشته احزاب بلکه نگرانی از آینده آنها را نیز همیشه باید احساس کنیم. عاملی چون ساختار سیاسی قدرت در ایران پیش از انقلاب که باعث تشکیل احزاب فرمایشی و ناامن بودن فضای واقعی تحزب می گردید، در دوران بعد از انقلاب جای خود را به عللی مانند نفوذ بیگانگان به پیکره سیاسی جامعه از طریق احزاب، تأثیرات ناشی از مقتضیات دوران جنگ تحمیلی، بدبینی عمومی نسبت به جایگاه احزاب و... داد.

اینکه آیا رکود تحزب در سرزمین ما واقعا علل ساختاری و تاریخی دارد و اگر آری این علل کدام اند؟ در مقاله زیر بازکاوی شده است.

تاریخ فعالیت های احزاب و پدیده تحزب در ایران، به خوبی بیانگر توفیق نیافتن عملکردی این پدیده مهم سیاسی در سده اخیر و حتی در حال حاضر است. پژوهندگان سیاسی همواره در پی تبیین علل این ناکارآمدی بوده اند و علل مختلفی را در حوزه سیاسی، تاریخی، اقتصادی، فرهنگی و حقوقی، برای این معضل برشمرده اند. مقاله حاضر در همین زمینه کوشیده است علل تاریخی و ساختاری این ناکارآمدی را تبیین نماید، بنابراین پرسش اصلی خود را چنین طرح نموده است: آیا میان کارآمدی یا ناکارآمدی احزاب سیاسی ایران با علل تاریخی-ساختاری، رابطه معناداری وجود دارد؟ بر مبنای این پرسش و در پاسخ به آن، مدعا و مفروض این مقاله این چنین سامان یافته است: به نظر می رسد که از سده گذشته تاکنون، پدیده تحزب و احزاب ایرانی فاقد عملکرد بهینه و کارآمدی لازم بوده و به دلایل مختلفی از جمله علل تاریخیساختاری نتوانسته اند کارویژه های ایجابی این پدیده را در ایران محقق سازند. ...

زمینه های آغاز جنگ جهانی دوم

یگانه پیروز جنگ جهانی اول، دولت بریتانیا بود. در این زمان، روسیه درگیر انقلاب بلشویکی بود، عثمانی در بحران تجزیه قلمرواش به سر می برد و آلمان نیز سقوط رایش دوم را شاهد بود. ظهور جمهوری وایمار در آلمان و فشار دول پیروز جنگ نوعی حس سرخوردگی و خشم را در میان آلمانها به وجود آورده بود. بحران اقتصادی 1929.م، بر شدت ضعف جناح میانه رو و قدرت گیری تندروهای ناسیونال-سوسیالیست به رهبری هیتلر افزود؛ به طوری که هیتلر توانست با تصویب رایشتاگ، در سال 1933.م، قانون اساسی جمهوری وایمار را ملغی و دیکتاتوری خود را به مدت چهار سال در آلمان برقرار سازد. با قدرت گیری هیتلر، سرکوب مخالفان و میلیتاریزه کردن آلمان، که بر بستر خواست توده ها نضج می گرفت، در دستور کار قرار گرفت. قدرت روزافزون نیروهای نظامی آلمان با نوعی حمایت ضمنی جهان سرمایه داری همراه بود، زیرا آنان در تحلیلهای خود بر این باور بودند که نیروی نظامی قدرتمند نوظهور فاشیسم در آلمان، سرانجام کمونیسم را به ورطه نابودی می کشاند. ...

مواضع ایران در قبال جنگ جهانی دوم

یک روز پس از شروع جنگ جهانی دوم (چهارم سپتامبر 1939.م/1318.ش) محمود جم، نخست وزیر ایران، طی اطلاعیه ای اعلام کرد: در این موقع که متاسفانه نایره جنگ در اروپا مشتعل گردیده است، دولت شاهنشاهی ایران به موجب این بیانیه تصمیم خود را به اطلاع عموم می رساند که در این کارزار بی طرف مانده و بی طرفی خود را محفوظ خواهد داشت. زیرا به اعتقاد رضاشاه ایران نه بدان اندازه قدرتمند بود که بتواند در جنگ شرکت کند و نه تا آن حد ضعیف بود که اجازه دهد حقوقش پایمال گردد. ازاین رو یک سیاست بی طرفی برای ایران ضرورت داشت و برای قدرتهای متحارب نیز ارزشمند بود.

متعاقب بیانیه محمود جم، علی اصغر حکمت، وزیر کشور، نیز به اتباع بیگانه آگاهی داد که از ابراز هرگونه احساساتی که منافی بی طرفی کشور ایران باشد جدا خودداری نمایند. خبرگزاری پاریس نیز در دوازدهم شهریور 1318.ش خبر بی طرفی ایران را مخابره کرد. ...

فهرست مطالب تحقیق

رکود تحزب در خلال جنگ جهانی دوم

استبداد و ساختار مطلقه قدرت

فقدان امنیت و وجود احساس ناامنی

حضور مداوم ایلات و عشایر در عرصه های سیاسی

فقدان تحولات بنیادین در فرماسیون اجتماعی، و تقابل میان سنت و تجدد

بدبینی و ناآگاهی عمومی نسبت به جایگاه احزاب

ضعف جامعه مدنی و نبود یا کمی تجربه مشارکت های سیاسی

وجود احزاب دستوری و وابسته به دولت

وابستگی احزاب به بیگانگان و ایدئولوژی های الحادی

تأثیرات جنگ جهانی دوم و جنگ تحمیلی عراق بر تحرک و رکود تحزب

انفعال حکومت رضاشاه در قبال جنگ جهانی دوم

زمینه های آغاز جنگ جهانی دوم

مواضع ایران در قبال جنگ جهانی دوم

شهریور 1320 و انفعال حکومت رضاشاه

منبع